中島岳志on 空海

鈴木英生*1「征服よりも自然と調和で」『毎日新聞』2020年7月17日


「豪雨災害から命を守る」ということで、中島岳志*2へのインタヴュー。
中島氏は空海*3について語っている;


仏教に基づく土木を発展させたのが、空海(774~835年)である。空海の土木事業として特に知られる満濃池香川県まんのう町)の改修では、池の縁を今のダムのようなR状の曲線にした。
空海は、若き日に自然の中で修行をして、雨の予兆などを猟師のように感じる、いわば野生の思考を身につけていた。物理学を知らずとも、自然のなかでR状の曲線の持つ力に気づいていた。言い換えれば、空海の土木は、彼のコスモロジー(宇宙観や世界観)と密着していた。自然を征服や制御するのではなく、あたかも合気道のように、身をかわしつつ付き合った。
疫病対策にせよ災害対策にせよ、問題の根本をとらえなおすには、空海のように柔軟な視点から、自然との接し方を見つめ直す必要があると思う。

*1:See also https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20060313/1142223339 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20081120/1227144257 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20081207/1228577503 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20090826/1251225298 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20101007/1286457491 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20131121/1385043925 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20180707/1530982160 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20180727/1532647942 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2020/03/02/024745 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2020/04/30/151627 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2020/06/10/094258

*2:See also http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20070116/1168966875 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20100914/1284473658 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20110403/1301804644 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20111112/1321120673 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20120322/1332376701 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20120621/1340291749 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20130413/1365871586 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20131116/1384584256 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20131122/1385081575 http://d.hatena.ne.jp/sumita-m/20151129/1448815193 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20170329/1490758906 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20180122/1516588969 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/11/22/115917 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/12/02/011206 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2020/02/03/100758

*3:See also https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20060712/1152721909 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20070116/1168943762 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20070911/1189437787 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20080905/1220637463 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20090201/1233503940 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20090605/1244175350 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20100624/1277341659 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20110115/1295096309 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20110831/1314764943 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20150620/1434766321 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20160102/1451724431 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/20180301/1519905294 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/01/03/023825 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/06/22/212004 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/07/30/113922 https://sumita-m.hatenadiary.com/entry/2019/12/30/030301